آلرژی، روش صحیح استفاده از اسپری های تنفسی در شیرخواران و کودکان

استفاده از داروهای استنشاقی، روش اصلی درمان آسم است امّا اگر این داروها با تکنیک صحیح استفاده نشوند اثر درمانی آن­ها کاهش می­ یابد.
چنان­چه اسپری با تکنیک کاملاً صحیح استفاده شود در هر شکل مؤثر است امّا استفاده از محفظه ­هایی که در ادامه توضیح داده می­شود , علاوه بر این­که نیاز به هماهنگی زمان دم و فشردن افشانه ندارد, باعث کاهش میزان رسوب دارو در دهان و راه­های هوایی فوقانی شده، جذب دارو را افزایش داده و عوارض موضعی و غیرموضعی دارو را کم می­کند.
این امر به­ خصوص در داروهای استنشاقی کورتیکو استروییدی اهمیّت دارد.
با استفاده از وسیله­ ای بنام spacer که به نام­های مختلف دم ­یار، آسان نفس و … در دسترس هستند
سرعت ذرّات اسپری آهسته­ تر می­شود و از میزان رسوب این ذرّات در دهان کاسته می­شود.
توصیه می­شود که از انواع دارای دریچه­ ی آن استفاده شود زیرا دارو در محفظه ­ی آن، نگه داشته شده و با تنفس­های بعدی وارد دستگاه تنفس می­شود.
این وسیله یک محفظه ­ی لوله ­ای شکل است که انتهای آن باز است و در شیرخواران و کودکان کم سن تا ۵ سالگی، باید از ماسک استفاده شود.
از لحاظ ابعاد مطلوب، توصیه می­شود حجم آن ۷۰۰-۱۰۰ سی­سی و طول آن در حدّی باشد که فاصله ­ی بین دهانه­ ی اسپری و دهان بیمار ۱۳-۱۰ سانتی­متر باشد،
گرچه به ­طور کلّی محفظه­ هایی با حجم بالاتر ارجحیت دارند.
با این وجود، تکنیک صحیح نقش مهم­تری در این امر دارد.
با فشردن افشانه، اسپری وارد دستگاه می­شود و به­ دلیل تبخیر عامل محرک موجود در افشانه، دارو به شکل ذرّات کوچک­تری در می ­آید که باعث تسهیل رسیدن دارو به اعماق ریه می­شود.
وجود دریچه باعث می­شود هوای بازدم وارد محفظه نشود و همچنین دارو را نگه می­دارد تا با تنفس­ های بعدی به ریه برسد.

استفاده از اسپری­های تنفسی دهانی:

قبل از مصرف افشانه بهتر است داخل دهان با آب شسته شود تا محوطه­ ی دهان از ذرّات غذا یا مواد خارجی پاک شود،
بدین طریق احتمال ورود این ذرّات هنگام تنفس به حلق و حنجره از بین می­رود.

اسپری تا حدّ درجه حرارت اتاق گرم شود (نیازی به گذاشتن اسپری در یخچال نیست).

درپوش محافظ دهانی را برداشته و افشانه را به ­مدّت ۵ ثانیه تکان داده و در صورتی­ که مدّتی است از آن استفاده نشده، قبل از استفاده از افشانه یک یا دو دوز از آن خالی شود.

قبل از استفاده از اسپری، درپوش آن را برداشته و از شل نبودن اجزای آن اطمینان حاصل شود.

اسپری تنفسی را در وضعیت مناسب آن، در دست بگیرید.
یعنی اسپری به ­صورت عمودی قرار گرفته و انگشت نشانه در قسمت بالایی قرار گیرد و از آن برای افشانه کردن اسپری استفاده شود.
انگشت شست در زیر اسپری و از دست دیگر برای نگه داشتن محفظه دم­یار استفاده شود.

یک بازدم عمیق انجام دهید:
قسمت دهانی دم­یار را در دهان قرار داده و لب­ها کاملاً بسته شود.
اگر از ماسک استفاده می­شود باید ماسک به­ طور کامل روی بینی و دهان قرار گیرد.

زبان جلوی دهانه دم­یار قرار نگیرد:
با فشردن افشانه، اسپری وارد محفظه می­شود.
با دم عمیق و آرام دارو استنشاق شده، این دم باید ۶-۴ ثانیه طول بکشد. سپس ۱۰-۴ ثانیه صبر کرده و بازدم انجام گرفته.
این کار در مدّت ۳۰ ثانیه یا ۱۰-۵ تنفس تکرار شود.

اگر لازم است دو پاف استفاده شود، پس از پاف اول ۳۰-۱۵ ثانیه صبر کرده،
اسپری را دوباره تکان داده و سپس مطابق دستور فوق این مراحل تکرار شود.

پس از استفاده، اسپری با درپوش آن بسته شود.

بعد از مصرف اسپری تنفسی، دهان خود را با آب معمولی بشویید.

شستشوی دهان با آب موجب پیشگیری از عفونت­های قارچی دهان خواهد شد.

خانم­های باردار و یا مادران شیرده قبل از مصرف دارو لازم است با پزشک معالج خود مشورت نمایند.

قبل از مصرف اسپری، از خوب کار کردن آن مطمئن شوید.
چنان­چه برای مدّت حداقل یک هفته یا بیش­تر از اسپری استفاده نشده، یک­بار قبل از مصرف، اسپری امتحان شود.

اسپری تنفسی بایستی همیشه تمیز نگه داشته شود، بخش­های غیرفلزی آن را می­توان با آب ولرم شسته و خشک کرد
امّا بخش فلزی را نباید شست و در آب غوطه­ ور کرد.

مخزن فلزی اسپری را نباید سوراخ کرد و آن­را در معرض نور مستقیم خورشید و یا آتش قرار داد.

دارو را باید از دسترس اطفال دور نگه داشت.

مصرف منظم و به موقع داروها به پیشگیری از مشکلات و عوارض کمک می­کند.

مصرف اسپری تنفسی قبل از غذا، موجب آسان­تر شدن تنفس در هنگام غذا خوردن می­شود.

استفاده از آسم ­یار در مورد بیمارانی که با مصرف اسپری­های استنشاقی مشکل دارند، کمک ­کننده است.

چگونه متوجه شویم که اسپری تمام شده است؟

برخی از اسپری ­های تنفسی ، شمارنده­ مخصوصی دارند که تعداد دوز باقی­مانده را نشان می­دهد.
در این موارد، به نشانگر مربوطه توجه کرده و در صورتی­که رنگ آن قرمز شده یا کم­تر از ۲۰ پاف باقی مانده است به پزشک مراجعه کنید تا توقفی در روند درمان رخ ندهد.
درباره­ انواعی از اسپری که فاقد نشانگر و شمارنده هستند، کار دشوارتر است.
تکان دادن اسپری، روش مناسبی برای ارزیابی مقدار باقی­مانده نیست
زیرا علی­رغم اتمام داروی مؤثر، تا مدّت­ها پروپلانت یا عامل محرک افشانه که اثر درمانی ندارد
در کپسول فلزی وجود دارد و فرد را به اشتباه می­ اندازد.
روش توصیه شده این است که بر اساس تعداد دوز موجود در دارو و میزان داروی مصرفی که با تقسیم کردن تعداد دوز بر تعداد پاف روزانه، قابل محاسبه است.
باید تعیین کرد که چه مقدار از دارو باقی­مانده است؟
به­ عنوان مثال، اگر اسپری محتوی ۱۲۰ پاف دارو باشد
یک اسپری برای مصرف دو ماه فردی که روزی دو پاف (مثلاً هر ۱۲ ساعت یک پاف) می­زند
و مصرف یک ماه فردی که روزی ۴ پاف (مثلاً هر ۱۲ ساعت ۲ پاف) می­زند، کفایت می­کند.

با انداختن کپسول فلزی اسپری در ظرف آب، اگر روی آب شناور بماند، می­توان فهمید که کپسول خالی است.

شستشوی محفظه ­های مورد استفاده مانند دم­یار یا آسان نفس:

چسبیدن ذرّات اسپری به دیواره­ داخلی محفظه ضرری ندارد.
امّا پس از هر ۲۰-۱۰ پاف اسپری، خاصیت آنتی استاتیک دیواره محفظه کم می­شود و باعث کاهش میزان داروی رسیده به ریه خواهد شد.
توصیه می­شود این وسایل به ­طور منظم با آب گرم محتوی مایع ظرفشویی رقیق شسته شوند (شستشوی سریع با آب باعث افت عملکرد این وسیله می­شود).

پس از شستشو نباید از دستمال برای خشک کردن آن استفاده کرد.

این کار باید قبل از اوّلین بار استفاده از این وسیله هم انجام شود.